WIELKI GOŚCINIEC LITEWSKI
Lokalna Organizacja Turystyczna

previous arrow
next arrow
Slider

Brańsk

Nazwa miasta pochodzi od rzeki Bronki. W Brańsku istniał w XI – XIII w. gród obronny, po którym została tzw. Góra Zamkowa – grodzisko o powierzchni ponad 3 hektarów. Słynne jest uroczysko „Kumat” we wschodniej części miasta, gdzie 23 czerwca 1264 r. od mieczy polskich rycerzy z wojska Bolesława Wstydliwego poległ ten dzielny wódz Jaćwingów. Od 1390 r. Brańsk należał do księcia mazowieckiego Janusza I Starszego, który stracił go w pocz. XV w. na rzecz księcia Witolda. Na krótko (1440–4) zajął Brańsk wnuk Janusza I – książę mazowiecki Bolesław IV, ale zdążył w tym czasie nadać osadzie prawa miejskie.

Brańsk rozwinął się dzięki położeniu przy wielkim gościńcu litewskim. Handlowano tu głównie drewnem i zbożem. Nie ochronił miasta w czasie „potopu” przed łupieżcami starosta brański Bogusław Radziwiłł; niszczone było przez wojska konfederackie oraz szwedzkie, siedmiogrodzkie, tatarskie i moskiewskie. W 1761 r., na sejmiku brańskim został wybrany na posła stolik litewski Stanisław Poniatowski, który swoją karierę polityczną uwieńczył koronacją w roku 1764.

W XIV w. Brańsk trzykrotnie atakowali krzyżacy. Zamek gościł koronowane głowy: Władysława Jagiełłę, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunta I Starego z królową Boną. Jak większość miast podlaskich Brańsk był zasiedlony przez kilka nacji, posiadających własne świątynie. Stąd wzięły się w mieście aż 3 cmentarze: katolicki, prawosławny i żydowski. W 1839 r. roku władze carskie odebrały unitom kościół, który przekształcono go w prawosławną cerkiew. Jak ciekawostkę warto podać, że Brańsk słynął niegdyś z okrutnych i biegłych w swym fachu katów i dlatego powstało przekleństwo: „A bodaj cię kat brański oprawił!”.