WIELKI GOŚCINIEC LITEWSKI
Lokalna Organizacja Turystyczna

previous arrow
next arrow
Slider

Rudka

O ile Białystok zwany jest „Podlaskim Wersalem” to Rudce przypisać można miano „podlaskiego Wilanowa” ze względu na okazały pałac Ossolińskich rozbudowany w XIX w. przez Potockich. Rudka, znana od XV w. (której nazwa wywodzi się od eksploatowanych w okolicy złóż rudy darniowej) należała do magnackich rodów litewskich m.in. Hlebowiczów i Kiszków, których zastąpili w XVII w. Ossolińscy herbu Topór. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli rodu, podskarbi wielki koronny Franciszek Maksymilian Ossoliński, zbudował w 1718 r. dwór murowany przekształcony w 1763 r. przez Aleksandra Macieja Ossolińskiego w okazały pałac w stylu barokowym.

Portyk wejściowy zdobią herby- Topór Ossolińskich i herb własny herb jego małżonki Benedykty Antoniny de Löwendal, oraz bezpretensjonalna, ale za to rozbrajająco szczera inskrypcja „Pro suo commodo Alexander Ossolinski aedificavit” czyli ” Wybudował (pałac) dla swojej wygody Aleksander Ossoliński”.

Do wymienionych herbów Złotą Pilawę dodali Potoccy-Tomasz Potocki objął Rudkę po jako posag Wandy Ossolińskiej. Za rządów Potockich znany architekt Jan Heurich dokonał w latach 1913-1914 rozbudowy rezydencji w stylu neobarokowym. Pałac, otoczony parkiem krajobrazowym, słynął z bogatego wyposażenia wnętrz i kolekcji broni wschodniej, jednak kolejne wojny przetaczające się przez Rudkę ogołociły go doszczętnie. Obecnie mieści Zespół Szkół Rolniczych im. Ks. Krzysztofa Kluka.
Architektura pałacu, tak jak w Wilanowie, jest zarazem dekoracyjna i swojska, łączy okazałość bryły z doskonałością proporcji poszczególnych części budowli co razem sprawia nader przyjemne wrażenie.

Niedaleko pałacu znajduje się późnobarokowy kościół pw. Św. Trójcy z 1754 r. wzorowany na farze białostockiej. W jego wnętrzu warte obejrzenia są zwłaszcza fragmenty wyposażenia kosicoła w Mirze przeniesione po II wojnie światowej. Na terenie Rudki znajdują się kapliczki z XVII w. zawierające nadzwyczaj stare posagi świętych, tak zniszczone przez czas, że wyglądają niemal jak rzeźby abstrakcyjne.